دیکتاتور بزرگ (به انگلیسی: The Great Dictator) فیلمی کمدی و درام، به کارگردانی، تهیهکنندگی و نویسندگی چارلی چاپلین با بازی چارلی چاپلین، پائولت گدارد، جک اوکی، تولید سال ۱۹۴۰ ایالات متحدۀ آمریکا.
دیکتاتور بزرگ اولین فیلم ناطق و تماماً صداگذاریشدۀ چاپلین پس از ۱۳ سال که از پایان دورۀ سینمای صامت گذشتهبود بهحساب میآید.
اولین بار، یکی از دوستان چاپلین به نام الکساندر کوردا به او گفت که شباهتهای ظاهری با هیتلر دارد. بعداً چاپلین فهمید هفتۀ تولد، قد و وزنش هم با هیتلر یکی است و همین شباهت باعث شد تا ایدۀ داستان فیلم به ذهنش برسد.
تولید این فیلم از سال ۱۹۳۷، زمانی که بسیاری از مردم، نازیسم را یک تهدید نمیدانستند آغاز شد. سخنرانیهایی که دیکتاتور به زبان آلمانی انجام میدهد مفهومی ندارد و همۀ آنها برگرفته از پوسترها و تابلوهای تبلیغاتی است.
هنگام انتشار فیلم، هیتلر تماشایش را در آلمان و همۀ کشورهای تحت اشغال نازیها ممنوع کرد. نهایتاً کنجاوی باعث شد که هیتلر یک کپی از فیلم را ازطریق کشور پرتغال تهیه کند و آن را نه یک بار، بلکه دو بار نگاه کند. واکنش او به این فیلم هیچگاه مشخص نشد.
با وجود ممنوعیت اکران دیکتاتور بزرگ در آلمان و کشورهای اشغالی، فیلم یک بار برای تماشاچیان آلمانی به نمایش درآمد. یکی از اعضای گروه مقاومت، یک نسخه از فیلم را که از یونان تهیه کردهبود، با کپی یک کمدی اپرا در سینمای ارتش عوض میکند. سربازان تا هنگامی که متوجه نشدهبودند فیلم چیست به تماشا نشسته، اما پس از آنکه فهمیدند ماجرا از چه قرار است، عدهای سالن را ترک کرده و عدۀ دیگر به سمت پردۀ سینما شلیک کردند.
پس از آغاز ساخت فیلم، چاپلین هر روز اخبار دردناکتری از کارهای هیتلر میشنید تا نهایتاً حمله به فرانسه باعث شد که پایان فیلم را تغییر داده و سخنرانی معروفش را انجام دهد.
چاپلین نام کاراکترِ هانا (پولت گدار) را از روی اسم مادرش انتخاب کرد. پولت گدار همسر سوم چاپلین بود که در سال ۱۹۴۲ طلاق گرفتند.
داستان فیلم در شهری خیالی به نام “تامانیا” میگذرد.
در ایتالیا تمام صحنههایی که ناپولینی (شخصیت تغییریافتۀ موسولینی، با بازی جک اوکی) در آن حضور داشت، در احترام به بیوۀ بنیتو موسولینی حذف شد. نسخۀ کامل تا سال ۲۰۰۲ انتشار نیافت.
چاپلین در سخنرانی ۵دقیقهای انتهای فیلم، کمتر از ده بار پلک میزند.
جیمز استوارت، که در سال ۱۹۴۰، اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد را برای فیلم داستان فیلادلفیا برنده شد، ازآنجاکه میدانسته هیچ شانسی برای دریافت اسکار در برابر چارلی چاپلین ندارد، حتی قصد رفتن به مراسم را نداشته، تا اینکه سه ساعت مانده به مراسم، به او اعلام میشود که بایستی حاضر شود. این آخرین سالی بود که چند ساعتی قبل از مراسم به برندهها میگفتند که برنده شدهاند.
جک اوکی (ناپولینی) دربارۀ نقش خود در دیکتاتور بزرگ گفتهاست که در ۱۰۰ فیلم ظاهر شده، ولی مردم او را بهخاطر بازی در دیکتاتور بزرگ میشناسند.
دیکتاتور بزرگ، پس از فیلم صامت و کوتاه پشت صحنه (۱۹۱۵)، اولین فیلمی بود که کاراکتر “چاپلین” اسم داشت.
فیلمبرداری این فیلم ۵۳۹ روز طول کشید.
ببخشید، برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید